Earthdawn: Player’s Companion – recenzja podręcznika

W dwóch pierwszych edycjach Earthdawna, „Companion” (w polskiej wersji nazwany „Księgą Wiedzy”) stanowił pierwszy i najważniejszy dodatek do podstawowego podręcznika. Popularnie określany mianem „drugiej podstawki” uważany był za absolutnie obowiązkowy materiał dla każdego, kto poważnie i długofalowo myśli o earthdawnowych sesjach. Mimo to często okazywało się, że po Companiona podczas rozgrywek sięga się niezwykle rzadko albo wcale. Najważniejszą część tego podręcznika stanowił bowiem opis rozwoju dyscyplin na wysokich kręgach, arcypotężnych talentów i zaklęć, do których większość drużyn podczas swych kampanii nigdy nie miała dostępu. Edycja „Earthdawn Classic” proponowała inny układ materiału. Podręcznik podstawowy stanowiły tam dwa opasłe tomiszcza po 500 stron, a zawarta w nich potężna porcja materiału zawierała m.in kompletną ścieżkę rozwoju bohatera. Companion był więc tam zaszyty w obszernych podręcznikach podstawowych.

W obecnej, trzeciej edycji systemu przyjęto jeszcze inny układ. Podstawowe zasady wydano w dwóch podstawowych podręcznikach (jeden dla graczy, drugi dla Mistrzów Gry), które recenzowałem niedawno. Zawarto w nich bogaty materiał, pierwotnie rozsiany po różnych publikacjach, ale zdecydowano się na nieco łatwiejszą do ogarnięcia objętość po 300 stron. W konsekwencji znowu podstawowe podręczniki opisują jedynie połowę ścieżki rozwoju bohaterów, a system wymaga uzupełnienia. Companion w trzeciej edycji, podobnie jak podstawowy podręcznik rozbity jest na dwie części: Player’s Companion i Gamemaster’s Companion. Oba liczą po 180 stron i znacząco uzupełniają i rozszerzają  podstawowy system. W tym tekście zaprezentuję pierwszy z tych podręczników: Player’s Companion, który – jak sam tytuł wskazuje, przeznaczony jest dla graczy.

Wykonanie
Player’s Companion wydany jest bardzo podobnie do podręczników podstawowych: solidna, twarda oprawa, wewnątrz niezła, czarno-biała szata graficzna i dość kiepski papier. Ilustracje tradycyjnie prezentują bardzo nierówny poziom (w znakomitej większości są to obrazki znane fanom wcześniejszych edycji systemu). Na uwagę zasługuje ilustracja na okładce, stworzona przez Kathy Schad na potrzeby najnowszej edycji Earthdawna. Obrazek jest „mocno earthdawnowy”, dobrze oddaje klimat settingu i jest miły dla oka. Oby jak najwięcej takich prac w przyszłości! Poza tym całość wygląda mniej więcej tak, jak podstawowe podręczniki, z tą różnicą że Player’s Companion ma mniejszą objętość (aczkolwiek całkiem przyzwoitą jak na dodatek, bowiem liczy dokładnie 184 strony).

Dyscypliny i talenty
Zawartość dodatku nikogo nie powinna zaskoczyć, koncentruje się bowiem przede wszystkim na informacjach, dotyczących rozwoju postaci na kręgach 9-15. Dla każdej z piętnastu dyscyplin, które poznaliśmy w podręczniku podstawowym, mamy tutaj krótki rozdział, prezentujący talenty i zdolności dostępne na wysokich kręgach oraz szereg dodatkowych informacji na temat danej ścieżki. Właśnie te informacje uzupełniające sprawiają, że Player’s Companion stanowi znakomite źródło dla graczy, nawet jeśli ich postaci stawiają w swojej dyscyplinie dopiero pierwsze kroki. Znajdziemy tutaj szereg sugestii co do tego, jak adepci poszczególnych dyscyplin mogą łączyć swoją profesję z postrzeganiem otaczającego ich świata i jak ścieżka, którą podążają wpływa na ich codzienne życie. Jak wygląda inicjacja adeptów, rytuały awansu, czym jest kryzys talentów, w jakich okolicznościach może do niego dojść i wiele innych. Mamy tu różne warianty poszczególnych ścieżek, garść konkretnych porad i sugestii dotyczących odgrywania bohatera i pokaźna ilość czysto mechanicznych elementów, uzupełniających i rozwijających podstawowe reguły związane z rozwojem bohaterów Earthdawna. Świetny, godny polecenia materiał.

Początek podręcznika stanowi garść ogólnych informacji na temat ścieżek adeptów, potem kolejno opisana jest każda z dyscyplin i jej rozwój do 15 kręgu. Zaraz po opisie dyscyplin zaprezentowano opisy nowych talentów, rozwinięć (o nich za chwilę) oraz zaklęć, z których będą mogli korzystać adepci wysokich kręgów. Tym zagadnieniom w głównej mierze poświęcony jest podręcznik i one objętościowo zajmują najwięcej miejsca.

Co jeszcze?
Podręcznik uzupełniają trzy interesujące rozdziały. Pierwszy z nich, o którym już wspomniałem wprowadza świetne rozszerzenie mechaniki, jakie stanowią tzw rozwinięcia talentów. Jest to specjalny rodzaj magicznych zdolności, pozwalający wykorzystywać posiadane talenty w nieco inny, nietypowy sposób. Posiadanie rozwinięcia danego talentu nadaje mu nowe możliwości i dodatkowe efekty. Każde rozwinięcie dotyczy jednego, konkretnego talentu i można je poznać dopiero po opanowaniu tego talentu w określonym stopniu. Rozwinięć nie doskonalimy – po prostu znamy je lub nie, a ich działanie zazwyczaj oparte jest o test talentu, którego dotyczą. Jest to element znacznie wzbogacający grę od mechanicznej strony, zwiększający repertuar dostępnych bohaterom, często widowiskowych mocy. Świetnie wpisuje się to w konwencję nie komplikując przesadnie i tak już dość złożonego systemu.

Kolejny rozdział podręcznika serwuje nam skromną, ale interesującą porcję użytecznych informacji dotyczącej stosowania magii. Mówiąc ściśle mamy tutaj zaprezentowane reguły umagiczniania przedmiotów, garść teorii ze świata gry zilustrowana klarownymi zasadami, jak dana czynność przekłada się na mechanikę. Mowa tu m.in. o wplataniu esencji żywiołów, tworzeniu trwałych wzorców zaklęć, obiektach zawierających matryce oraz amuletach krwi. Zaprezentowane tu mechanizmy nie serwują graczom sztucznych barier: jeżeli znalazłeś w podręczniku podstawowym ciekawy przedmiot, zamiast go kupować, możesz spróbować stworzyć go własnymi siłami. Wymaga to sporo pracy i zaangażowania, ale z pewnością daje nieporównywalnie większą satysfakcję niż zwykły zakup.

Ostatni rozdział Player’s Companiona podejmuje temat, który w podręcznikach podstawowych został całkowicie przemilczany. Mowa tu o Pasjach i Głosicielach, a więc panteonie istot czczonych przez Barsawian oraz ich najwierniejszych wyznawcach. Ci ostatni,  żyjąc według zasad wybranej patronki, obdarzeni są przez nią wyjątkowymi mocami. Zaprezentowany tu materiał stanowi bardzo istotne uzupełnienie informacji o świecie gry, Pasje są bowiem stale obecne w codziennym życiu Barsawian. Dobrze więc by gracze mieli przynajmniej podstawową wiedzę, dlaczego w każdym kaerze wzniesiona była kaplica Garlen, którą z Pasji proszą o natchnienie artyści, a którą o pomyślność żeglarze. Głosicielem może zostać każda z postaci graczy i jest to decyzja niezależna od posiadanej dyscypliny. Zaprezentowano tu kompletną, łatwą do ogarnięcia mechanikę pozyskiwania (i ew. utraty) punktów wiary, celem użycia konkretnych mocy Głosiciela. Rzecz całkiem ciekawa i na pewno niejednokrotnie znajdzie zastosowanie na sesjach: czy to w formie Głosiciela w szeregach drużyny, czy też interesującego Bohatera Niezależnego.

Na tle wcześniejszych edycji

Player’s Companion zawiera znikomą ilość nowych materiałów. Praktycznie cała treść podręcznika, to przeredagowane materiały zebrane z paru publikacji wcześniejszych edycji. Uważam jednak, że obecny układ podręcznika jest bardzo dobrze przemyślany (lepiej niż w podręcznikach pierwszej edycji). Najważniejszą nowością jest tu oczywiście ścieżka rozwoju adeptów, ale to poznaliśmy już w podręcznikach podstawowych, Companion opisując wyższe kręgi jedynie uzupełnia zaprezentowany tam materiał. Konsekwencją tego są zmienione zasady dotyczące dostępności rozwinięć talentów. Teraz rozwinięcia mogą poznawać wszyscy adepci, nawet jeśli jest to rozwinięcie opcjonalnego talentu. Dla talentów dyscyplinarnych rozwinięcia mamy dostępne wcześniej. Dla mnie to korzystna zmiana, przekonany jestem jednak że wielu fanom pierwszej edycji zupełnie nie przypadnie ona do gustu.

Podsumowanie
Player’s Companion różni się znacznie od swojego odpowiednika z pierwszej i drugiej edycji Earthdawna. Zebrano tu z kilku podręczników informacje użyteczne graczom, zarówno na etapie doboru talentów i zdolności, jak i koncepcji odgrywania postaci, którą postanowiliśmy stworzyć. Masa inspiracji, luźnych sugestii i konkretnych zasad. Dzięki temu, że obok informacji o rozwoju adeptów na wysokich kręgach umieszczono sporo materiału użytecznego w zasadzie niezależnie od doświadczenia naszego bohatera – Player’s Companion jest podręcznikiem, po który sięga się regularnie podczas sesji i pomiędzy nimi.  Jeżeli posiadasz podręczniki podstawowe, urzekł cię zaprezentowany tam świat i zainteresował sam system, jestem przekonany że ten dodatek cię nie rozczaruje. Polecam gorąco!
Ocena:
Wykonanie: 2.5 / 5
Miodność: 4.5 / 5
Cena: 2.5 / 5

Komentarz do oceny

Wykonanie: Solidna twarda oprawa, świetna ilustracja na okładce. Zawartość dokładnie tak jak w podręcznikach podstawowych: niezła szata graficzna na kiepskim papierze. W sumie nieźle, ale trochę poniżej dzisiejszych standardów.

Miodność: Jest to podręcznik niezwykle użyteczny, świetnie uzupełniający zasady podstawowe. Zawarty tu materiał pomocny jest dla graczy już od pierwszych sesji, a nie wyłącznie dla doświadczonych postaci (jak to było z Companionem starych edycji Earthdawna). Rzecz zdecydowanie godna polecenia!

Cena: Player’s Companion wydany jest tak samo jak podręczniki podstawowe. Jest od nich trochę tańszy, co wynika z mniejszej objętości. Zasługuje więc na taką samą notę i ani punktu więcej.